جایگاه حماسه و حماسه سرایی در جامعه عرب از جاهلیت تا آغاز مروانیان

thesis
abstract

از آن جایی که بسیاری از منابع تاریخی، متکی بر وقایع یا شرح زندگانی بزرگان می باشند، کم تر می توان به اسنادی برخورد که وضعیت زندگیِ مردم عادی و جامعه ی موردنظر را به طور ویژه، به تصویر کشیده باشند. از طرفی، پرداختن به این مقوله، مستلزم فراهم آوردن حجم بسیار زیادی مطلب و استنباط از اسناد موجود می باشد. بنابراین استفاده از مفاهیمی چون حماسه و سروده های حماسی ـ با تعاریف و مفاهیم ویژه و مرتبط با وضعیت جامعه ای که دارند ـ می تواند وضعیت فرهنگی و تمدنی جامعه ی موردنظر را راحت تر به تصویر کشیده، سطح بالندگی آن را در قیاس با دوره های مختلف نمایان سازد. تفاوت های شگرفی که در شاخص های فرهنگی و تمدنی در صدر اسلام، نسبت به دوره ی قبل از آن (جاهلیت) در جامعه ی عرب به وقوع پیوسته را می توان در اقدامات ویژه ای که به ثبت رسیده، همچنین در نوع و سطح سروده های آن ها در این دو دوره، مورد بررسی و مقایسه قرار داد. در این نوشتار، بررسی جایگاه حماسه و حماسه سرایی در جامعه ی عرب، در دو دوره ی: عصر جاهلی و صدر اسلام (تا آغاز مروانیان) مورد توجه قرار گرفته است. در این پایان نامه با استفاده از منابع مختلف و مطالعات کتابخانه ای، ضمن بررسی و شرح تفاوت حماسه-ی تاریخی و حماسه ی ادبی، همچنین تفاوت در وضعیت جامعه ی عرب در عصر جاهلی و صدر اسلام (تا آغاز مروانیان)، به شرح و تبیین جایگاه حماسه (به عنوان یک رویداد تاریخی) و حماسه سرایی (به عنوان خلق نوعی از آثار ادبی) در دو دوره ی منظور پرداخته شده و با تحلیل شرایط در خلال بحث، سطح رشدیافتگیِ فرهنگی و تمدنی جامعه ی عرب در این دو دوره نیز به تصویر کشیده شده است. در جامعه ی عرب جاهلی، هرچند آثاری در مورد قهرمانی ها و تلاش های متهورانه ی قهرمانان و افتخارات قبیله ای سروده شده و بر جای مانده است، لیکن نمی توانسته رویدادی حماسی در مفهوم واقعیِ آن به وقوع پیوسته باشد، در حالی که پس از تشکیل حکومت اسلامی در مدینه و تحولات شگرفی که در باورها و اعتقادات مسلمانان همچنین در تمدن و فرهنگ جامعه ی عرب ایجاد شد، شاهد تربیت قهرمانان و اقداماتی هستیم که نشان دهنده ی رشد جامعه ی عرب، تا آن جاست که می تواند به خلق حماسه های تاریخی بپردازد.

similar resources

نقد کتاب از اسطوره تا حماسه هفت گفتار در شاهنامه‌پژوهی

چکیده شاهنامۀ فردوسی به‌منزلة برجسته‌ترین منظومة ادب حماسی زبان فارسی همواره مورد توجه پژوهش‌گران بوده و جنبه‌های متفاوت این اثر مانند زبان، محتوا، ساختار، اساطیر، و شخصیت‌های متن بررسی شده و به صورت کتاب یا در قالب مقاله به جامعۀ علمی ارائه شده است؛ هریک از این آثار جنبه‌های ارزش‌مند و احتمالاً کاستی‌هایی دارد که مطرح‌کردن آن‌ها و توضیحات نویسنده می‌تواند زوایای دیگری را روشن کند که ممکن است از...

full text

بررسی حماسه سرایی درادبیات کهن عربی

حماسه یکی از مهم ترین انواع ادبی است که از دورانی که ملتی در راه دست یافتن به شکوه و تمدن گام نهاده است سخن می گوید. ادبیات عربی به دلایلی، از شاهکار برجسته ی حماسی بی بهره است. در این ادبیات، حماسه گونه هایی یافت می شود که در این مقاله، این حماسه گونه ها، در عصرهای مختلف ادب عربی بررسی شده است. در عصر جاهلی نمونه هایی از این حماسه گونه ها را می توان در معلقات هفتگانه، بوی‍‍ژه در معلقه وسیره یع...

full text

جستجوى حماسه در غنا

پیشینه طبقه‏بندى ادبیات از حیث محتوایى و ساختارى وپدید آمدن شاخه‏اى از مطالعات ادبى تحت عنوان "انواع ادبى" به روزگار ارسطو و هوراس برمى‏گردد. هرچند که در نظریه‏پردازى‏هاى کهن بر تغییر ناپذیرى ویژگى‏هاى انواع ادبى تاکید مى‏شده است ولى در تئورى‏هاى جدید اعتقاد بر این است که انواع ادبى مى‏توانند دگرگون شوند، بر یکدیگر اثر بگذارند و یا با هم درآمیزند؛ و اساسا تاریخ ادبیات یعنى تاریخ تحول ژانرهاى اد...

full text

حماسه در شعر رودکی

  بدون تردید، قرن چهارم یعنی دورۀ حکومت سامانیان را باید نقطۀ اوج تمدّن ایرانی ، اسلامی دانست. در این برهه از تاریخ ایران، به دلیل فراهم شدن شرایط سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی و ... علوم و فنون مختلف پیشرفت چشمگیری پیدا می کند و به تبع آن، شعر و ادبیّات فارسی نیز تحت تأثیر این فضا قرار می گیرد. یکی از موضوعات مهمّی که در ادبیّات این عصر مورد توجّه واقع می شود، حماسه و حماسه سرایی است. برجسته ترین شاعر...

full text

حماسه سرایی تصویری در شاهنامه ی شاه طهماسبی

حماسه صورت هنری از مجموعه عواطف و احساسات مردمان یک سرزمین است که طی روزگاران دراز، در ادبیات ملل پدیدار شده است.اما ادبیات حماسی فراگیر و مشمول همه سرزمین ها نیست، حماسه در سرزمینی می جوشد و می خروشد که دارای اساطیر و تاریخی دیربا باشد و ایران کشوری است که این ویژگی ها را داراست.شعرای بسیاری، تا به امروز داستان ها و تاریخ این سرزمین را به نظم کشیده اند، اما هیچ یک از آنها نتوانسته است همانند ف...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023